Switch quang học là gì? Ưu – nhược điểm và sự khác biệt với switch cơ

Switch quang học là gì?

Switch quang học là một loại switch đặc biệt, khác hoàn toàn các loại switch khác bằng cách sử dụng ánh sáng hồng ngoại để ghi nhận tín hiệu gõ phím, thay vì dùng tiếp điểm kim loại như switch cơ học.

Khi bạn nhấn phím, phần stem (trục phím) sẽ cắt ngang hoặc điều hướng tia sáng bên trong switch. Tín hiệu bị thay đổi sẽ được cảm biến quang học nhận diện và truyền về máy tính.

Switch quang học hay còn được gọi là công tắc quang học.

Switch quang học sử dụng cảm biến ánh sáng, các chuyển động theo chiều dọc của switch sẽ được xem là một hành động gõ phím, cơ chế này giúp loại bỏ được các nhược điểm về hao mòn kim loại, gỉ sét, bụi bặm mà bàn phím cơ sử dụng switch thường hay gặp.

Switch quang học

Cấu tạo của Switch quang học

Housing: Là lớp vỏ nhựa bao bọc toàn bộ switch, giữ cho các bộ phận bên trong được cố định, tránh bụi bẩn và va đập.

Stem: Là phần trục chuyển động lên xuống khi người dùng nhấn phím. Trong switch quang học, stem được thiết kế đặc biệt để tương tác với ánh sáng:

• • Chặn tia sáng 

  • Hoặc điều hướng tia sáng.

Ngoài ra, stem cũng quyết định phần lớn cảm giác gõ (mượt, nảy, nhẹ, hoặc clicky).

Lò xo: Nằm giữa phần đế và stem, tạo lực đẩy giúp stem trở lại vị trí ban đầu sau khi nhấn.

LED hồng ngoại (IR light source): Nằm ở phần đáy switch, phát ra tia sáng liên tục trong quá trình sử dụng.

Cấu tạo 

Về cơ bản, switch quang học vẫn có cấu tạo tương tự switch cơ (housing, lò xo, stem…), nhưng khác biệt lớn nằm ở cơ chế kích hoạt hiện đại và không tiếp xúc vật lý. 

Cách hoạt động của switch quang học

Hiện có hai cơ chế chính:

Cơ chế chặn sáng (light-block)

Khi phím chưa được nhấn, ánh sáng liên tục truyền qua bên trong switch.
Khi nhấn, stem chặn tia sáng → cảm biến phát hiện sự gián đoạn → ghi nhận thao tác gõ.

Cơ chế khúc xạ sáng (light-refraction)

Một số switch sử dụng lăng kính hoặc bộ phận phản chiếu nhỏ trên stem. Khi nhấn, tia sáng được điều hướng về cảm biến → tín hiệu được gửi đi.

Dù theo cách nào, điểm chung là không có tiếp điểm cơ học, giúp giảm hao mòn, tăng độ bền và cải thiện tốc độ phản hồi.

Cơ chế hoạt động

Ưu điểm nổi bật của switch quang học

 Tốc độ phản hồi siêu nhanh

Switch quang học chỉ mất khoảng 0.02 – 0.03 mili giây để nhận lệnh, nhanh hơn rất nhiều so với switch cơ truyền thống (~5ms). Phù hợp tuyệt đối với game thủ hoặc người gõ tốc độ cao.

Tuổi thọ cực cao

Do không có tiếp xúc vật lý, switch quang học ít bị mòn và hỏng, có thể đạt 100 triệu lần nhấn – vượt xa con số 50–80 triệu ở phím cơ thông thường.

 Gõ êm – ít ồn

Không có tiếng "click" đặc trưng như switch Blue. Âm thanh phát ra nhẹ nhàng, dễ chịu, rất lý tưởng trong môi trường cần sự yên tĩnh như văn phòng, thư viện…

Ít lỗi, dễ bảo trì

Không lo gỉ sét tiếp điểm, ít bị kẹt phím hay “double click” – switch quang học mang lại cảm giác ổn định lâu dài và ít cần bảo trì.

Ưu điểm của switch quang học

 Nhược điểm của switch quang học

Dù có nhiều điểm mạnh, switch quang học cũng tồn tại vài nhược điểm:

 Giá thành cao

Công nghệ quang học khiến chi phí sản xuất cao hơn → bàn phím sử dụng switch này thường ở phân khúc trung – cao cấp.

 Cảm giác gõ khác lạ

Do không có tiếp xúc vật lý, nhiều người có thể cảm thấy “thiếu lực” hoặc “nhẹ tay quá” so với phím cơ truyền thống. Phải mất thời gian để làm quen.

Ít tùy biến

Switch quang học hiện có ít mẫu mã và loại switch hơn, khó thay thế keycap hoặc mod như phím cơ truyền thống.

Ít tùy biến

So sánh switch quang học và switch cơ truyền thống

Switch là bộ phận cốt lõi tạo nên trải nghiệm khi sử dụng bàn phím cơ. Trong đó, switch cơ truyền thống (mechanical switch) và switch quang học (optical switch) là hai công nghệ phổ biến nhất hiện nay. Mặc dù có thiết kế gần giống nhau về mặt hình thức, nhưng hai loại này lại có sự khác biệt rõ rệt về cơ chế hoạt động và cảm giác sử dụng.

 So sánh switch quang học và switch cơ truyền thống

Switch cơ hoạt động dựa trên cơ chế tiếp xúc giữa các điểm kim loại. Khi người dùng nhấn phím, phần tiếp điểm này chạm nhau và truyền tín hiệu điện đến bo mạch, từ đó tạo ra thao tác tương ứng. Cơ chế này mang lại cảm giác gõ "thật tay", rõ ràng và thường tạo ra âm thanh clicky hoặc thocky tùy loại (Red – nhẹ, Blue – kêu to, Brown – cân bằng). Đây là lựa chọn được nhiều người ưa chuộng vì dễ tùy biến, dễ mod và có nhiều lựa chọn keycap, switch để thay thế.

Switch quang học sử dụng tia sáng hồng ngoại để truyền tín hiệu. Khi người dùng nhấn phím, stem sẽ chặn hoặc làm lệch tia sáng bên trong switch. Cảm biến sẽ phát hiện sự thay đổi ánh sáng đó để ghi nhận thao tác. Nhờ không có tiếp điểm vật lý, switch quang học có tốc độ phản hồi cực nhanh (chỉ khoảng 0.02–0.03ms), độ bền cao hơn (trên 100 triệu lần nhấn), đồng thời giảm thiểu tình trạng lỗi vặt như kẹt phím hay double click. Ngoài ra, switch quang học hoạt động êm ái hơn, ít tạo tiếng ồn, rất phù hợp với môi trường cần sự yên tĩnh.

Kết luận

Tóm lại, nếu bạn là người yêu thích cảm giác gõ rõ ràng, muốn dễ dàng thay keycap hoặc mod switch, hoặc đơn giản là đang tìm kiếm một bàn phím cơ với mức giá hợp lý, thì switch cơ truyền thống vẫn là lựa chọn phù hợp. Ngược lại, nếu bạn cần một bàn phím phản hồi siêu nhanh, bền bỉ, êm ái, và không muốn phải bảo trì nhiều, thì switch quang học chính là công nghệ nên trải nghiệm.

Bài viết này đến đây là hết. Hy vọng với những thông tin hữu ích bên trên sẽ giúp bạn chọn lựa được bàn phím phù hợp với nhu cầu của mình. Mọi thắc mắc, bạn hãy để lại bên dưới phần bình luận.

Thiên Minh với vai   trò là người cung cấp các sản phẩm công nghệ, chúng tôi cam kết cung cấp các sản phẩm chất lượng với giá rất tốt. Nếu bạn muốn được tư vấn sản phẩm  phù hợp cho bản thân, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi!

 Hotline: 0931565685 (hỗ trợ từ 8h00 – 21h00 hằng ngày)